Odkryjmy Amerykę w języku czeskim i polskim! Najprościej to zrobić przesuwając palcem po mapie na zachodnią półkulę Ziemi, gdzie znajdziemy dwa kontynenty: Amerykę Północną (po czesku Severní Amerika) i Amerykę Południową (po czesku Jižní Amerika). Wyróżnić możemy również tzw. Amerykę Łacińską, zwaną inaczej Iberoameryką (Latinská Amerika), czyli region, na który składa się południowy fragment Ameryki Północnej oraz Ameryka Południowa. Z kolei Ameryka Środkowa (w tłumaczeniu na czeski Střední Amerika) obejmuje południową część Ameryki Południowej, a także wyspy Morza Karaibskiego (określanego przez Czechów jako Karibské moře, same Karaiby to Karaibik). W słownikach zarówno języka czeskiego, jak i polskiego, znajdziemy całe mnóstwo wyrazów i związków frazeologicznych pochodzących od słowa Ameryka / Amerika.
Odkrywanie Ameryki (od którego zaczyna się ten artykuł) oznacza dowodzenie czegoś, co jest oczywiste lub co zostało już dowiedzione. Powiedzenie to na język czeski tłumaczymy dosłownie – jako „objevování Ameriky” (w trybie dokonanym jako „objevení Ameriky”, w wyrażeniu z bezokolicznikiem „objevit/objevovat Ameriku”).
Sam czeski wyraz Amerika, pisany małą literą, może mieć również potoczne znaczenia. I tak np., jak podaje „Slovník nespisovné češtiny”, może on określać duży samochód wyprodukowany w Stanach Zjednoczonych (bo kolokwialnie „Ameryka” przez użytkowników wielu języków, w tym języka czeskiego i polskiego, jest traktowana jako synonim USA). W innym znaczeniu „amerika” może się odnosić do gry opartej na zasadach ping-ponga, przy czym bierze w niej udział większa liczba zawodników. Każdy z zawodników po odbiciu piłeczki okrąża stół i przebiega na drugą jego stronę (stąd inna czeska nazwa obíhačka, którą na polski tłumaczy się jako „biegany” / „gra w bieganego”). I wreszcie trzecie znaczenie wyrazu „amerika”, tym razem w połączeniu z bezokolicznikiem „mieć”. „mít Ameriku” to w dawnej czeskiej gwarze więziennej prowadzenie beztroskiego życia. Gdyby sprawa nie dotyczyła aresztu, po polsku powiedzielibyśmy „mieć życie jak w Madrycie”. Jeśli wśród czytelników jest jakiś znawca słownictwa używanego za kratami, będziemy wdzięczni za bardziej adekwatne tłumaczenie z języka czeskiego.
W kolejnym odcinku o tym, jak w tłumaczeniach z języka czeskiego polskiego odnajdują się Američané / Amerykanie.